Қазақ ұлттық су шаруашылығы және ирригация университеті (ҚазҰСШИУ) су ресурстарын басқару, мелиорациялық технологиялар және инфрақұрылымды дамыту мәселелерін шешуге бағытталған ғылыми-зерттеу жұмыстарын белсенді жүргізіп келеді. Университет мемлекеттік гранттар және өндірістік келісімшарттар негізінде ғылыми жобаларды жүзеге асырады.
Негізгі бағыты: Әлсіз қауымдастықтарда қауіпсіз суға қолжетімділік, санитария технологиялары және гигиенаны насихаттау.
Сипаттама: Бұл бағыт суы тапшы аймақтарда су тазарту, ағынды суларды өңдеу және гигиена бойынша арзан әрі тұрақты шешімдерді әзірлеуге бағытталған. Негізгі жаңалықтар қатарында био-көмір/құм сүзгілері тәрізді орталықтандырылмаған сүзу жүйелері, тұзды жерасты суларын күн қуатымен тұщыту, ауылдық және шет аймақтарда IoT негізіндегі су сапасын бақылау бар. Сондай-ақ бұл бағыт мінез-құлық ғылымдарын санитариялық тәжірибелерді жақсарту үшін қолданады. Технологиялар ауқымды қолдануға бейімделіп, БҰҰ-ның ТДМ 6 мақсаттарына сай таза су мен санитарияға тең қолжетімділікті қамтамасыз етеді.
Халықаралық серіктес: Кәмшат Түсіпова
Негізгі бағыты: Қуаңшылық аймақтарда климатқа бейімделген инженерлік шешімдер.
Сипаттама: Бұл бағыт табиғи шешімдер мен ақылды технологияларды біріктіре отырып, Қазақстандағы су инфрақұрылымын жақсартуға арналған озық гидравликалық жүйелерді дамытады. Негізгі жаңалықтар: жасанды интеллектпен басқарылатын бөгет жұмысы, инженерлік батпақтар арқылы шөгінділерді басқару және ескірген құбыр жүйелерін IoT арқылы қадағалау. Сондай-ақ бұл бағыт тасқын болжау жүйелерін орталықсыздандырылған су көздерімен біріктіріп, қауіпті қауымдастықтарға бейімделген шешімдер ұсынады.
Халықаралық серіктес: Ронни Берндтссон
Негізгі бағыты: Тұрақты егіншілік үшін заманауи суару технологиялары.
Сипаттама: Бұл бағыт спутниктік бақылау мен дәл суару технологияларын біріктіріп, су ресурстарын тиімді пайдалануды қамтамасыз етеді. Ол топырақ ылғалдығына және өсімдік қажеттілігіне автоматты бейімделетін тамшылатып/шашыратып суару жүйелерін, күн энергиясын қолданатын шешімдерді әзірлейді. Қосымша зерттеулерге тұзданумен күрес стратегиялары және ауылшаруашылық ағындыларын қайта пайдалану үшін қоректік заттарды қалпына келтіру жүйелері кіреді.
Негізгі бағыты: Экожүйелерді қалпына келтіруге және су ресурстарын тұрақты басқаруға бағытталған заманауи гидрологиялық зерттеулер.
Сипаттама: Бұл бағыт машина оқытуға негізделген бассейн модельдері мен су ресурстарын бөлу үшін изотоптық іздеу әдістерін экожүйені қалпына келтіру стратегияларымен ұштастырады. Арал теңізі сияқты дағдарыстық аймақтарға ерекше көңіл бөлінеді. Негізгі тәсілдер: батпақтарды қалпына келтіру, фиторемедиация, нақты уақыттағы су сапасын бақылау жүйелері.
Халықаралық серіктес: Ронни Берндтссон
Негізгі бағыты: Трансшекаралық өзен алаптарында ресурстарды бірлесіп басқаруға арналған интеграцияланған саясат.
Сипаттама: Бұл бағыт ортақ өзен жүйелерін (мысалы, Сырдария/Әмудария) бірігіп басқаруға арналған саясаттық шеңберлерді әзірлейді. Негізгі назар ауыл шаруашылығын жаңғырту, стратегиялық дақылдар үшін су есептеу және климатқа төзімді егіншілік арқылы су-энергия байланысын оңтайландыруға аударылады.
Негізгі бағыты: Жасанды интеллект және спутниктік деректер негізіндегі су ресурстарын басқару.
Сипаттама: Бұл бағыт оптикалық, радарлық (SAR), LiDAR және гиперспектралды деректерді жасанды интеллект әдістерімен біріктіріп, өзен-көлдердің, жерасты суларының және мұздық жүйелердің нақты уақыттағы мониторингін жүзеге асырады. Сондай-ақ, экожүйелерді сақтау және апаттардың алдын алу мақсатында су деңгейін болжау, қардың еруін модельдеу және ерте ескерту жүйелерін әзірлеуге бағытталған.
Халықаралық серіктес: Амир Нагхиби
